Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) engelli adaylara verilen ek puan için aranan kriterlerin nesnel koşullara bağlanmaması nedeniyle Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi’ne (ÖSYM) 20 bin TL idari para cezası verdi.
Yüzde 40 görme engelli S.K., 17-18 Haziran 2023 tarihlerinde yapılan YKS’de engelli ek puanı almak için başvuruda bulundu. Ancak, ÖSYM Engelli Adaylar Daire Başkanlığı, S.K.’nın talebini kabul etmedi. Bunun üzerine S.K., ret nedenlerinin nesnel kriterlere dayanmadığını belirterek, hem kendisi hem de diğer engelli adaylar için ek puan kriterlerinin YKS kılavuzuna eklenmesi talebiyle TİHEK’e başvurdu. Ayrıca, 2019’dan bu yana girdiği sınavlarda da ek puan talebinin reddedildiğini ifade etti.
TİHEK ve KDK İncelemeleri
Başvuru sürecinde, S.K.’nin Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) da başvurduğu ve KDK’nin tavsiye kararı üzerine engelli ek puanı aldığı belirtildi. Ancak, TİHEK, S.K.’nın başvurusunu ek puan talebi açısından kabul edilemez buldu. Buna karşın, TİHEK, ÖSYM’nin engelli ek puanı verme kriterlerinin nesnel koşullara bağlanması gerektiğine hükmetti.
TİHEK, engelli ek puan kriterlerinin açıkça belirlenmemesi ve ÖSYM’nin düzenleme yapma talebini soyut gerekçelerle reddetmesi nedeniyle, engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine karar verdi. Kurum, ÖSYM’ye 20 bin TL idari para cezası verdi.
TİHEK’in kararında, sağlık kurulu raporlarında belirtilen engel türü ve derecelerinin incelenmesine rağmen, bu incelemenin hangi usul ve esaslara göre yapılacağının YKS kılavuzunda yer almadığı vurgulandı. Ayrıca, başvuranın taleplerinin yalnızca kendisi için değil, benzer durumda olan diğer engelli bireyler için de kamu yararı sağlayacağı belirtildi.
TİHEK, engelli ek puan uygulamasının nesnel koşullara bağlanarak kılavuza eklenmesinin amaca uygun, gerekli ve ölçülü olduğunu değerlendirdi.
